Bütünsel Gelişim Atölyesi

Bütünsel gelişim; insan hayatını onu oluşturan aile, özel hayat, sağlık, eğitim, iş, kariyer gibi alt sitemlerin birine odaklanıp diğerlerini ihmal eden değil, sistemi bir bütün olarak ele alan bir yaklaşım önermektedir. Bu da ancak, kaderin etkisini göz ardı etmeden eldeki tüm kaynakları tespit ederek süresi sınırlı ömre maksimum olumlu deneyim sığdırabilmeyi mümkün kılan tahmini hayat planlaması ile gerçekleşebilir. Planlama ile kastedilen proje bir hayat yaşamak, katı ve kuru bir çerçevenin içine hapsolmak değildir. Neyi, nereye, ne kadar harcayacağımızı bilerek, zaman, enerji, emek ve gereksiz para kaybetmeden, hayatı israf etmeden aklın ve iradenin hakkını vererek ömrü yaşama çabasıdır. Böylelikle kişi elindeki total ömür malzemesi ile anomali değil, alt sistemlerin eşzamanlı çalıştığı ve geliştiği uyumlu bir olduğu hayat inşa edebilir. Bütünsel gelişim; değişim rüzgarlarının önüne katılıp savrulmak ya da rüzgâra set örmek değil, o rüzgarı enerjiye çeviren bir rüzgar gülü inşa etmektir.

Bütünsel gelişim, kişinin kendi hayat yönetimini eline almasıdır. Hayat yönetimi en temelinde düşünce, tutum ve davranış yönetimidir. Bunun için kişinin önce zihin, düşünce, anlam ve değer dünyasını analiz etmesi ve işe oradan başlaması gerekir. Teorisi olmayanın pratiği olmaz, olsa da saman alevi gibi söner gider. Kişiler genellikle düşüncelerinden, inançlarından değerlerinden önce, daha kolay gördükleri davranışlarını değiştirmeye yönelirler. Burada temel motivasyon hızlı sonuç alma isteğidir. Bu tavır, davranışı değiştirdiğiniz an neredeyse hayatınızın değişeceğine dair boş hayaller düzeyidir ve sürdürülebilir değildir. Temelinde düşünce alt yapısı ve teorik zemini olmayan hiçbir değişim ve dönüşüm uzun soluklu olamaz. Dolayısıyla dolu dolu ve kaliteli yaşamayı hayat ilkesine dönüştürmek için, önce düşünce tarzını sonra davranışı değiştirmek ve bunu da sürekli güncelleyebilmek gerekir. Bu da kişinin aklını kullanmak cesaretini göstermesiyle mümkündür.

Kişinin kendine dıştan içe doğru gerçekçi ve kuşatıcı bir perspektifle bakmayı öğrenmesi gelişiminin önemli bir şartıdır. Çünkü insan toplumsal bir varlıktır ve birey günlük hayattan sosyal yaşamına, kültürel beğenilerinden konuşma tarzına kadar onu toplumsallaştıran coğrafi, sosyal, kültürel, ekonomik katmanlarla çevrilidir. Bu yüzden kişinin elindeki gelişim araçlarını tespit edebilmesi; içine doğduğu ve/veya yaşadığı ülkenin coğrafi ve iklimsel şartları, ekonomik, sosyal ve siyasi koşulları, gelenek, kültür, inanç yapısı, bilgi ve düşünce evreni, eğitim ve aile kurumları gibi unsurların irdelenmesiyle mümkündür. Bu modül kendinizi tanırken habitusunuzun ne tür katmanlarla çevrili olduğunu fark ettirmeyi amaçlar.

Zihinsel dönüşümün daha derin alanı, bilincin ve bilinç dışının kişinin iç ve dış evreninden topladığı bilgi, algı, duygu ve görgülerle oluşan anlam ve değer dünyasıdır. Çünkü insanın hayat karşısındaki tutum ve davranışlarını yönlendiren çekirdek kısım burasıdır. Kişi hangi inanç ve değer sistemi üzerinden anlam dünyasını oluşturmuşsa kimlik ve yaşam rutinleri de ona göre şekillenecektir. Anlamla ilgili sorular, tarih boyunca farklı bağlamlarda kendini göstermiştir. Bu modülde “anlam” konusu bu kavramı yaşamın merkezine koyan Victor Frankl’ın “logoterapi” metodu üzerinden incelenecektir. Bu çerçevede gelişimin ana *merkezinin* bireyin anlam dünyası olduğu farklı açılardan ele alınacaktır.

Hayat yönetimi, yetişkinlik düzeyine gelmiş her bireyin kendi hayatının sorumluluğunu alması ve sorumluluk alanlarına dair yapması gerekenleri planlayıp hayata geçirmesidir. İyi bir planlama için asıl ihtiyaç duyulan saat değil, pusuladır. Çünkü gidilecek yönün belirlenmesi hareket hızından çok daha önemlidir. Bunun içim bireyin iç ve dış kaynaklarını doğru tespit edip tüm hayat sorumluluklarını masaya yatırması, analiz etmesi ve öncelik sıralamasına tabi tutulması gerekir. İnsan hayatında öğrencilik, işe başlama, evlilik, ebeveynlik, sağlık ve/veya finans sorunları gibi belirgin eşikler ve dönemler vardır. Bunlar bireyin önem ve öncelik sıralamasını kökten değiştiren süreçlerdir. Ayrıca birey, kendi hayat yönetimine odaklanmasını engelleyen toplumsal ve bilişsel tuzaklarla çevrilidir. Tüm bunlar göz önüne alınmadan konulan hedefler, belirlenen amaçlar, uygulamaya sokulan planlar sonuçsuz kalır. Bu modülde eşikler ve tuzaklarla birlikte hayat hedefleri belirlenirken dikkat edilmesi gereken önemli başlıklara değinilecektir.

Zaman alınıp verilmesi, tekrarı ve iadesi olmayan en kıymetli KAYNAKTIR. Zaman yönetimi, bu kaynağı en verimli şekilde kullanma girişimidir. Her ne kadar zamanın bağlı olduğu doğa yasaları tüm planları alt üst etse ve denetlenemeyen sonuçlar ortaya çıkarsa da akıllı varlıklar olarak insanlar ihtimallerin sunduğu imkanları mümkün kılmak için çabalamalıdır. Bu noktada en büyük zorluk zaman tüketicilere karşı bilinç, tutum ve duruş geliştirmek ve bunu sabitlemektir. Hayat nehri sizi önüne katıp sürüklemeden, ömür rüzgârı bizi bir kuru yaprak gibi savurmadan, feleğin değirmeni sizi un ufak etmeden, sınırlı sayıdaki anlarınız ansızın tükenmeden siz zamanı parçalara ve anlara bölüp bilinçli bir şekilde tüketebilirsiniz. Zamanı bir eylem, beceri, duygu, ürüne dönüştürmek ya da zamanın sizi istemediğiniz şekle dönüştürmesini önlemek için onu yönetmek zorundasınız.

SWOT terimi; dört İngilizce kelimenin baş harflerinden oluşmaktadır. Strengths (güçlü yönler), Weaknesses (zayıf yönler), Opportunities (fırsatlar) ve Threads (tehditler). Kurumsal hayatta kullanılan bu yöntem; kişisel gelişimde, proje, kariyer, amaç değerlendirmesinde bu dört temel yönden analiz yaparak bir gelişim stratejisi oluşturmaya yarar. Kişisel SWOT analizi, bireylerin güçlü yönlerini ortaya çıkartmak, zayıf yönlerini güçlendirmek, fırsatlardan yararlanmasını ve tehditlerini en aza indirmesini sağlamak için amacıyla yapılmaktadır. Kişisel SWOT analizi ve matrisi, bireylerin kendi gerçekliklerini daha iyi anlayarak kişisel hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olacak stratejiler üretmelerine olanak sağlar.